Elke vier jaar worden de eenzaamheidscijfers in Nederland gemeten. Sinds vorige week zijn de jongste cijfers bekend. En wat blijkt: er is gemiddeld meer eenzaamheid. Er is ook goed nieuws: laagopgeleiden hebben minder met eenzaamheid te maken. En: Friesland scoort relatief goed. Ontdek hier alle cijfers en ontwikkelingen, ook voor uw regio.
Meten
Het voorkomen van eenzaamheid wordt in Nederland elke vier jaar gemeten door het RIVM en de GGD in de Gezondheidsmonitor Volwassenen en Ouderen. De meest recente meting vond plaats tussen 7 september 2020 en 18 december 2020. De landelijke en regionale cijfers zijn op 29 juni 2021 verschenen. De lokale cijfers worden op 9 september 2021 verwacht.
Landelijke cijfers: meer eenzaamheid
In 2020 geeft gemiddeld 47% van de bevolking van 18 jaar en ouder in Nederland aan eenzaam te zijn. In 2016 was dat 43%. Vorig jaar was 36% matig eenzaam (2016: 33%) en 11% ernstig eenzaam (2016: 10%).
Goed nieuws
Zoals blijkt uit onderstaande tabel, is de eenzaamheid bij laagopgeleiden opvallend afgenomen. Dat geldt zowel voor ‘eenzaamheid’ als ‘ernstige eenzaamheid’. Gemiddeld genomen is ernstige eenzaamheid wél toegenomen, maar voor 85-plussers en gescheiden mensen is deze licht gedaald.
| Eenzaamheid | 2020 | 2016 | ||
| 85-plussers | 66% | 63% | ||
| Laagopgeleiden | 53% | 63% | ||
| Weduwen, weduwnaars | 63% | 62% | ||
| Ernstige eenzaamheid | 2020 | 2016 | ||
| 85-plussers | 14% | 15% | ||
| Laagopgeleiden | 14% | 19% | ||
| Gescheiden | 21% | 22% |
Eenzaamheid in de regio
In onderstaand overzicht staan de cijfers voor de GGD-regio’s in 2020 en 2016. Een paar conclusies:
- alleen in Friesland is eenzaamheid verminderd sinds 2016; in alle andere regio’s is de eenzaamheid toegenomen;
- de meeste eenzaamheid is aanwezig in Haaglanden, Amsterdam en Rotterdam-Rijnmond;
- de minste eenzaamheid is aanwezig in Friesland, IJsselland, Gooi en Vechtstreek, Hart voor Brabant en Drenthe;
- de groei van eenzaamheid is het meest in: Noord- en Oost-Gelderland, Twente, Zaanstreek-Waterland, Flevoland en Amsterdam.
- de minste stijging is te vinden in Limburg-Noord, West-Brabant, Zeeland en Zuid-Limburg
| Eenzaamheid GGD-regio | 2020 | 2016 | ||
| GGD Amsterdam | 52,0% | 46,6% | ||
| GGD Brabant-Zuidoost | 45,2% | 43,0% | ||
| GGD Drenthe | 43,9% | 40,8% | ||
| GGD Flevoland | 49,5% | 43,6% | ||
| GGD Fryslân | 41,3% | 42,0% | ||
| GGD Gelderland-Midden | 45,8% | 42,3% | ||
| GGD Gelderland-Zuid | 44,8% | 41,6% | ||
| GGD Gooi en Vechtstreek | 43,2% | 38,8% | ||
| GGD Groningen | 46,6% | 43,2% | ||
| GGD Haaglanden | 53,0% | 48,4% | ||
| GGD Hart voor Brabant | 43,4% | 41,3% | ||
| GGD Hollands Midden | 44,8% | 41,4% | ||
| GGD Hollands Noorden | 44,2% | 40,9% | ||
| GGD IJsselland | 42,4% | 38,8% | ||
| GGD Kennemerland | 45,7% | 41,1% | ||
| GGD Limburg-Noord | 45,5% | 44,5% | ||
| GGD Noord- en Oost-Gelderland | 44,1% | 37,9% | ||
| GGD regio Utrecht | 45,7% | 40,8% | ||
| GGD Rotterdam-Rijnmond | 51,8% | 47,4% | ||
| GGD Twente | 46,1% | 40,2% | ||
| GGD West-Brabant | 44,5% | 43,4% | ||
| GGD Zaanstreek-Waterland | 46,7% | 40,8% | ||
| GGD Zeeland | 47,8% | 46,2% | ||
| GGD Zuid-Holland Zuid | 45,4% | 42,0% | ||
| GGD Zuid-Limburg | 49,8% | 47,8% |
Ernstige eenzaamheid per regio
Tot slot ernstige eenzaamheid, zie het overzicht hieronder. Gemiddeld bedraagt deze 11%, met de volgende regionale inzichten:
- alleen in West-Brabant en Friesland is de ernstige eenzaamheid afgenomen;
- de meeste ernstige eenzaamheid wordt aangetroffen in Amsterdam, Rotterdam-Rijnmond, Zuid-Limburg en Haaglanden;
- de minste ernstige eenzaamheid wordt gevonden in Friesland, Hollands Midden, Gooi en Vechtstreek, Hollands Noorden en Gelderland-Zuid;
- de groei van ernstige eenzaamheid is het sterkst in Groningen, IJsselland, Amsterdam en Flevoland;
- de minste groei van ernstige eenzaamheid is te vinden in Hollands Midden, Gelderland-Zuid, Hart voor Brabant, Zeeland en Utrecht.
| Ernstige eenzaamheid GGD-regio | 2020 | 2016 | ||
| GGD Amsterdam | 14,1% | 12,0% | ||
| GGD Brabant-Zuidoost | 10,7% | 10,2% | ||
| GGD Drenthe | 9,7% | 8,7% | ||
| GGD Flevoland | 12,7% | 10,7% | ||
| GGD Fryslân | 8,0% | 8,1% | ||
| GGD Gelderland-Midden | 10,7% | 9,8% | ||
| GGD Gelderland-Zuid | 9,4% | 9,2% | ||
| GGD Gooi en Vechtstreek | 9,2% | 7,8% | ||
| GGD Groningen | 10,8% | 8,2% | ||
| GGD Haaglanden | 13,5% | 12,8% | ||
| GGD Hart voor Brabant | 10,3% | 10,0% | ||
| GGD Hollands Midden | 9,1% | 9,0% | ||
| GGD Hollands Noorden | 9,3% | 8,5% | ||
| GGD IJsselland | 9,7% | 7,5% | ||
| GGD Kennemerland | 10,8% | 9,2% | ||
| GGD Limburg-Noord | 11,1% | 10,1% | ||
| GGD Noord- en Oost-Gelderland | 9,8% | 8,5% | ||
| GGD regio Utrecht | 9,8% | 9,3% | ||
| GGD Rotterdam-Rijnmond | 13,7% | 12,2% | ||
| GGD Twente | 10,1% | 8,4% | ||
| GGD West-Brabant | 10,4% | 10,6% | ||
| GGD Zaanstreek-Waterland | 10,2% | 8,8% | ||
| GGD Zeeland | 11,3% | 11,0% | ||
| GGD Zuid-Holland Zuid | 10,0% | 9,2% | ||
| GGD Zuid-Limburg | 13,7% | 12,6% |
Tot slot
Het is boeiend om te zien hoe het staat met de eenzaamheid in Nederland. Per saldo, zou ik zo zeggen, is het jammer maar begrijpelijk dat er gemiddeld meer (ernstige) eenzaamheid is. Het goede nieuws: sommige regio’s laten zien dát de cijfers omlaag kunnen; ook blijkt het mogelijk om voor sommige doelgroepen de cijfers te laten dalen. Dat biedt perspectief voor de toekomst en de lokale aanpak van eenzaamheid, die nu pas goed op gang komt in meer dan 230 gemeenten van ons land.
Hoe kijkt u naar deze cijfers? Wat gaat u er mee doen? Laat het weten in een reactie onder dit bericht.
Informatie
| Publicatiedatum | 3 juli 2021 |
| Laatste aanpassing | 3 juli 2021 |
| Bron | Gezondheidsmonitor Volwassenen GGD-en, CBS en RIVM |
| Onderwerpen | Cijfers 2020 |
Wat is de verklaring voor de significante afname van eenzaamheid bij laagopgeleiden?
Beste Mirjam, ik heb daar helaas geen informatie over gevonden. Heb jij een idee hoe dit kan komen?