Zes lessen voor lokale interventies

In ons land bestaan 1001 interventies tegen eenzaamheid. Een nieuwe inventarisatie heeft een deel van die interventies onderzocht. Dat leidt tot zes lessen die u bij uw lokale aanpak van eenzaamheid kunt gebruiken. Ze gaan over de werking, prioriteiten, het vinden van deelnemers, het benutten van kennis, het definiëren en de motivatie en mogelijkheden van deelnemers. U leest de lessen hier.

Interventies onderzocht

Kennisinstituut Movisie heeft een rapport opgesteld. Het rapport heet “Inventarisatie van eenzaamheidsinterventies gericht op ouderen”. Het bevat de resultaten van een inventarisatie naar 239 interventies die zich richten op eenzaamheid onder ouderen. Het doel was een overzicht te krijgen van de beschikbare interventies gericht op het voorkomen en verminderen van eenzaamheid bij ouderen: op welke doelgroepen en welk type eenzaamheid richten zij zich? Op welke wijze verminderen zij eenzaamheid? En wat kan er gezegd worden over hun kwaliteit en resultaten èn waar zitten de lacunes oftewel ‘witte vlekken’ in het aanbod?

Zes lessen voor de praktijk

Het rapport is zorgvuldig opgesteld en laat precies zien hoe de inventarisatie is uitgevoerd. Het rapport is echter niet direct voor de praktijk bedoeld, maar kent toch een aantal uitkomsten waar u op lokaal niveau wat aan kunt hebben. Die inzichten staan hier vermeld.

Les 1: denk na hoe een interventie werkt tegen eenzaamheid

De meeste interventies voor ouderen werken niet systematisch om eenzaamheid te voorkomen of te verminderen. Les voor u: denk bij het ontwikkelen van aanbod na hoe de activiteit daadwerkelijk gevoelens van eenzaamheid kan verminderen.

Les 2: geef prioriteit aan matige en ernstige eenzaamheid

De meeste interventies zijn gericht op preventie of het voorkomen dat mensen met een verhoogd risico op eenzaamheid vereenzamen. Les voor u: misschien moet u prioriteit geven aan interventies die voorkomen dat mensen die zich al eenzaam voelen vérder vereenzaamen en interventies voor mensen die ernstig vereenzaamd zijn.

Les 3: zoek deelnemers op vindplaatsen

Risicogroepen worden weinig actief opgezocht op vindplaatsen. Oftewel: deelnemers aan interventies worden vooral via verwijzers geworven. Maar actief toegaan naar vindplaatsen waar mensen die een ingrijpende gebeurtenis (‘life event’) hebben meegemaakt, gebeurt heel weinig. Denk hierbij aan begraafplaatsen, waar mensen komen die hun partner hebben verloren. Of contact leggen met lotgenotengroepen. Dit actief opzoeken kan nog meer gebeuren.

Les 4: maak gebruik van bestaande kennis en ervaringen

Het lijkt erop dat lokale partijen steeds opnieuw het wiel uitvinden. Les: laat partijen gebruik maken van de databank effectieve sociale interventies of kennis uitwisselen met vergelijkbare initiatieven elders of kennisinstituten of gebruik maken van de verbetertool eenzaamheid. U kunt ook gebruik maken van het overzicht van interventies van Aanpakeenzaamheid.nl.

Les 5: definieer beter de doelgroep en vorm van eenzaamheid

Veel interventies hebben de doelgroep breed gedefinieerd of geven aan zich op alle vormen van eenzaamheid te richten. Dat is niet erg doelgericht. De les is daarom: wees preciezer in de omschrijving van de doelgroep van een interventie en op welke vorm van eenzaamheid deze is gericht.

Les 6: besteed meer aandacht aan willen en kunnen

De mogelijkheden en motivatie van deelnemers komen bij heel weinig interventies aan bod. Terwijl dit wél belangrijk is: het aanpakken van eenzaamheid bij mensen op hoge leeftijd vraagt een ‘ware omslag’. En dat kan alleen bereikt worden als er aandacht is voor wat mensen willen en kunnen doen aan hun situatie. De les die hieruit volgt: besteed meer aandacht aan de motivatie van deelnemers en aan hun mogelijkheden. Dan is de kans op succes veel groter.

Herkent u de lessen? En kunt u er gebruik van maken? Hebt u zelf andere lessen die u wilt delen met andere initiatiefnemers? Laat het weten in een reactie onder dit bericht.

Informatie