Zo helpen sport en bewegen bij het tegengaan van eenzaamheid
Sport en bewegen kunt u goed inzetten om eenzaamheid te voorkomen of tegen te gaan. Sport en bewegen zorgt ervoor dat mensen elkaar ontmoeten en deel van een groep worden. Ook maakt sport en bewegen mensen fitter, waardoor ze beter aan de samenleving kunnen deelnemen. Op deze pagina staat de belangrijkste informatie over eenzaamheid in relatie tot sport en bewegen, gebaseerd op een whitepaper van Het Kenniscentrum Sport & Bewegen, die vooral over ouderen gaat.
Hoe werken sport en bewegen?
Het Kenniscentrum geeft aan dat de inzet van sport- en beweegactiviteiten uitstekend werkt vanuit sociaal beleid. Samen sporten of bewegen is een manier om andere mensen te ontmoeten en om bij een groep te horen. En als mensen fitter zijn, dan zijn ze ook mobieler en kunnen ze makkelijker andere mensen ontmoeten en sociale activiteiten uitvoeren.
Interventies vinden
De white paper geeft aan dat de database sport- en beweeginterventies geschikt is om interventies te vinden die bij een specifieke doelgroep passen. Zoals jongeren, volwassenen en ouderen. Ook kunt u er zoeken op thema, waaronder het verminderen van eenzaamheid. Er zijn voor die laatste categorie 22 interventies beschikbaar.
Drie interventies die werken
De databank Effectieve sociale interventies kent interventies die goed beschreven of erkend zijn. Drie daarvan hebben betrekking op sport en bewegen:
- Sociaal vitaal is een programma voor zelfstandig wonende ouderen met een laag opleidingsniveau en/of laag inkomen, in de leeftijd van 60-85 jaar, die onvoldoende lichamelijk actief zijn, eenzaam zijn en weinig veerkracht hebben om te kunnen omgaan met veroudering. Geworven deelnemers krijgen een veelzijdig beweegprogramma in de eigen buurt aangeboden, een weerbaarheidstraining, een sociale vaardigheidstraining en voorlichting over gezondheid en sociale thema’s.
- Denken en doen is een langdurige cursus bridgeleren voor ouderen in wijken en dorpen. In groepen komen ouderen wekelijks voor de duur van ca. 2 jaar bij elkaar, onder leiding van een ervaren bridgedocent. Zo ontstaat een sociaal verband, in telkens grotere groepen. Na afloop blijkt dat het sociale netwerk van de deelnemers is gegroeid.
- Golden Sports is een interventie om senioren van 55+ te stimuleren om meer te gaan bewegen, samen met buurtgenoten. Belangrijke elementen van GoldenSports zijn: sport en bewegen in de buitenlucht, voor elk niveau geschikt, onder deskundige begeleiding, veel variatie in de trainingen en betaalbaar; vrijwilligers spelen een belangrijke rol in de organisatie.
Twee keer inspiratie
Het Kenniscentrum geeft in de whitepaper nog twee inspirerende voorbeelden:
- Zwem Fit: een zwemvereniging die ervoor zorgt dat leden in groepsverband 1x per week een beweegprogramma in het water krijgen. De deelnemers in groepen zorgen ervoor dat er een social group ontstaat waarbinnen de deelnemers ook contact met elkaar houden bij afwezigheid, ziekte etc. Voor velen is deze activiteit een van de weinige keren dat men nog buitenshuis komt. De leden zorgen onder elkaar voor transport uit de dorpen naar het zwembad.
- OldStars zijn aangepaste spelvormen voor 55-plussers, te starten bij sportverenigingen. Denk aan walking football, walking handball, walking rugby, walking korfball en walking basketbal en aangepaste vormen van tennis en tafeltennis. Aanvullend is ‘De Derde Helft’ een initiatief waarbij sportverenigingen samen met ouderen activiteiten organiseren in het clubhuis. Denk aan dansavonden, computerles, yoga, stand-up comedy- en literatuuravonden.
Drie tips voor gemeenten
Tot slot geeft het kenniscentrum drie tips voor gemeenten:
- breng in kaart wat er al aanwezig is;
- werk samen en onderzoek de vele mogelijkheden in een lokale coalitie, met eerstelijnsprofessionals en/of andere organisaties;
- maak gebruik van buurtsportcoaches, combinatiefunctionarissen en cultuurcoaches, die als taak hebben passend aanbod te realiseren.
Conclusie: goede informatie en inspiratie
De informatie van het Kenniscentrum helpt u op weg om sport en bewegen als instrumenten in te zetten bij eenzaamheid. Sport en bewegen helpen om andere mensen te ontmoeten, ergens bij te horen en fit te blijven. Het reguliere sportaanbod is overal in Nederland ruimschoots voorhanden en goed bekend. Dat geldt nog niet voor het speciale en nieuwe aanbod voor ouderen. Daarom is het goed dat concrete voorbeelden en inspiratie gedeeld worden.