Zo pakken gemeenten eenzaamheid aan
Een nieuwe rapportage laat nauwkeurig de inzet tegen eenzaamheid van zestien verschillende gemeenten zien. Dit artikel biedt overzicht, zodat u zich kunt laten inspireren door deze voorlopers. Ook kunt u met dit overzicht makkelijk contact leggen om ervaringen uit te wisselen.
Onderzoek
Sommige gemeenten hebben met bovengemiddelde eenzaamheid te maken. Deze gemeenten kregen daarom in 2018 eenmalig een extra uitkering van het Rijk. De resultaten van deze extra gelden zijn nu bekendgemaakt in een rapport van Movisie, dat half januari 2020 naar de Tweede Kamer is verzonden. Aanpakeenzaamheid.nl zet de uitkomsten van dit onderzoek op een rij, met eerst enkele conclusies uit het overzicht.
Vergelijkbare activiteiten
Het onderzoek toont aan dat de aanpak van gemeenten verschilt. Maar er zijn ook activiteiten die meerdere gemeenten oppakken. Het gaat om de volgende inzet:
- publiekscampagnes: communicatie om eenzaamheid bespreekbaar te maken en de omgeving er bewust van te maken. De gemeentes die dit (gaan) doen zijn: Den Haag, Dordrecht, Heerlen, Lelystad, Leeuwarden, Rotterdam, Terneuzen en Westerveld;
- trainingen: trainingen voor professionals en vrijwilligers om hen te leren de signalen op te pakken en hoe te handelen. Daarnaast worden er trainingen gegeven aan eenzame mensen om hen te helpen zelf aan hun eenzaamheid te werken. De gemeenten die in trainingen hebben geïnvesteerd hebben zijn: Dordrecht, Heerlen, Haarlemmermeer, Roermond en Rotterdam;
- de Compaan: meerdere gemeenten doen ervaring op met de seniorentablet ‘Compaan’. Het gaat om Delft, Haarlemmermeer en Westerveld.
Opvallende inzet
Veel inzet van gemeenten is algemeen en/of lokaal (overigens niet minder belangrijk!), gericht op bijvoorbeeld het ontwikkelen van een netwerk, het ondersteunen van lokale initiatieven, het doen van onderzoeken, het organiseren van bijeenkomsten en inzet voor de Week tegen eenzaamheid. Een paar zaken springen eruit, die wellicht voor andere gemeenten goed zijn om te kennen:
- in Amsterdam is een checklist voor verlening van subsidies gemaakt;
- in Amsterdam is de tool Wegwijs in de aanpak van eenzaamheid gemaakt, die helpt bij het maken van keuzes en het stellen van prioriteiten (zie ook dit artikel);
- in Delft is aandacht voor een online wijkagenda; zoiets is relevant om mensen makkelijk en snel te informeren over alles wat er in hun buurt gebeurt;;
- in Haarlemmermeer wordt ervaringen opgedaan met een digitale sociale kaart; dat is belangrijk om het aanbod rond eenzaamheid makkelijk en snel bij verwijzers en gebruikers te bekend te maken.
Inzicht en overzicht
Hieronder staat de inzet van alle onderzochte gemeenten in één overzicht, op alfabetische volgorde genoemd. Met daarbij hun belangrijkste inzet, onderverdeeld naar inzet die al uitgevoerd is, en inzet die nog gepland staat. In de laatste kolom staan bijzonderheden. Bij een aantal gemeenten kunt u op de naam van de gemeente klikken, om direct naar de informatiepagina van deze gemeente op Eentegeneenzaamheid.nl te gaan, of een andere relevante pagina. Vaak staan daar contactgegevens, zodat u makkelijk contact kunt leggen voor het uitwisselen van ervaringen. Komt u er niet uit? Neem gerust contact met me op, dan help ik u te verbinden met de betreffende gemeente.
| Gemeente | Gedaan | Gepland | Bijzonderheden |
| Amsterdam |
Stimuleren van experimenten Checklist subsidieaanvragen en Tool ‘Wegwijs in de aanpak van eenzaamheid’ Netwerk en Week tegen eenzaamheid |
Richt zich op alle leeftijden | |
| Baarn |
Plan van aanpak en projectleider Week tegen eenzaamheid |
Opzetten van een signaleringspunt | Signaleringspunt i.s.m. gemeente Soest |
| Delft |
Cursussen ‘Grip en Glans‘ Online wijkagenda Week tegen eenzaamheid |
Experimenteren met de Compaan |
Aanpak onder lokaal gezondheidsbeleid Week tegen eenzaamheid’ is hier ‘Tien dagen van ontmoeting’. |
| Den Haag |
Ontwikkelen handelingsperspectief, voorspelmodel en persona’s voor specifieke wijkaanpak Publiekscampagne |
Actieplan wordt ‘Met zijn allen niet alleen’ | |
| Dordrecht |
Publiekscampagne Ondersteunen initiatieven Cursussen ‘Grip en Glans‘ Trainen in signaleren van en handelen bij eenzaamheid Verbeteren cursussen |
Inzetten op regulier maken van succesvolle aanpakken | |
| Gorinchem |
Week tegen eenzaamheid Promoten activiteiten Uitbreiden projecten Evalueren met vrijwilligers |
Cursussen aanbieden Project richten op netwerkversterking |
|
| Haarlem |
Werkgroep bereiken migrantenouderen Film over eenzaamheid jongeren Trainen van professionals en vrijwilligers |
Nieuwe en meerjarige initiatieven ondersteunen | |
| Haarlemmermeer |
Lanceren alliantie ‘Samen tegen Eenzaamheid’ Week tegen eenzaamheid Effectonderzoek Compaan Ontwikkelen training voor bedrijven, supermarkten, ondernemers Digitale sociale kaart ‘Kijk in de wijk’-bijeenkomsten voor professionals |
Train-de-trainer ‘Creatief leven’ Trainen van bedrijven, supermarkten, ondernemers Zoeken ambassadeur alliantie tegen eenzaamheid |
|
| Heerlen |
Week tegen eenzaamheid Europees project dat werkt met ‘social impact bonds’ Trainen ouderenconsulenten en vrijwilligers |
Opzetten lokaal meldpunt eenzaamheid Week van verbinding Inventariseren behoefte op wijkniveau Publiekscampagne |
Onderdeel van regionale samenwerking met Kerkrade, Landgraaf, Valkenburg en Sittard-Geleen |
| Leeuwarden |
Startnotitie Honoreren 6 projecten Verbeteren bereik van activiteiten en initiatieven Buurtbijeenkomsten voor samenwerken |
Uitvoeren 6 projecten Samenwerking versterken Bijstellen startlessen op basis van geleerde lessen Communiceren rondom doorbreken taboe en aanbod |
Cultuur staat centraal in de aanpak van Leeuwarden |
| Lelystad |
Theaterproductie voor en door jongeren bespreekbaar maken eenzaamheid Bijeenkomst voor vrijwilligers Project ondersteuning eenzame ouderen langer thuis wonen Publiekscampagne Samenwerkingsverband cultuur |
Werkgroep middengeneratie Organiseren campagne doorbreken taboe |
Richt zich op jongeren, de middengeneratie en ouderen Aandacht voor speerpunt binnen aanpak Positieve Gezondheid |
| Roermond |
Projectleider Bijeenkomst bewoners Gesprekken met kernpartners, opstarten zelfsturend netwerk Train-de-trainer Week tegen eenzaamheid |
Verbeteren kwaliteit bestaande activiteiten, voorzieningen en initiatieven Samenwerking tussen professionals verbeteren |
Richt zich op 75-plussers |
| Rotterdam |
Inzetten hoogleraar bij lerende gemeenschappen Project zingevingsvragen Publiekscampagne Ondersteunen jongerennetwerk gericht op ouderen, asielzoekers en jongeren Benutten talenten ouderen Training migrantenouderen Wijkrapportages en onderzoek naar nieuwe vorm van welzijnswerk Congrestival Ouder en Wijzer |
||
| Schiedam |
Uitbreiden doelgroep project ‘Welzijn op recept’ Uitvoeren huisbezoeken Ontwikkelen persona’s voor specifieke wijkaanpak Interventie ontmoeten oudere migranten |
||
| Terneuzen |
Publiekscampagne Gesprekken met stakeholders Inventariseren duurzame verbeterslag aanpak eenzaamheid |
||
| Westerveld |
Project met Compaan Projecten samen eten en koffietafel Onderzoeken |
Publiekscampagne Verkenning rondom vraagstuk vervoer |
Tot slot
Hopelijk helpt dit overzicht voor inspiratie en informatie voor uw eigen aanpak van eenzaamheid. Hebt u aanvullingen, vragen of opmerkingen? Laat ze me gerust weten via info@aanpakeenzaamheid.nl of het contactformulier.
Met dank aan Marleen van den Broek van Van Loveren en Partners.
