De grootste valkuilen bij de aanpak van eenzaamheid (1)

Steeds meer gemeenten, welzijnsorganisaties, aanbieders van diensten, ondernemers en vrijwilligersorganisaties zetten zich in om eenzaamheid tegen te gaan. Dat is mooi…. maar: de praktijk kent de nodige valkuilen. Daarom zetten we in een serie de grootste valkuilen op een rij. Hier de eerste vijf; trapt u daar nog in?

Goede bedoelingen, maar zonder kennis

Het is fantastisch dat zoveel mensen en organisaties geraakt zijn door het onderwerp eenzaamheid. Misschien is dat wel omdat we het gevoel van eenzaamheid allemaal wel eens hebben ervaren. Het is ook mooi dat mensen aan de slag gaan om er wat tegen te doen. Maar helaas gebeurt dat té vaak zonder gebruik te maken van alle kennis die beschikbaar is, bijvoorbeeld op Aanpakeenzaamheid.nl. Daardoor zijn veel interventies niet effectief en wordt het wiel vaak opnieuw uitgevonden.

Wel ambities, maar geen tijd of budget

De aanpak van eenzaamheid is actueel en urgent. Om effect te realiseren, is de meerjarige, samenhangende inzet van veel partijen op lokaal niveau belangrijk, bijvoorbeeld aan de hand van de zes bouwstenen. Het is onmogelijk om dat te doen met de inzet van een paar uur per week voor bijvoorbeeld projectleiding, coördinatie of een trekkersrol. Toch is dat vaak de praktijk. Maar helaas: dan vallen geen wezenlijke resultaten te bereiken. Want zelfs activiteiten die ‘weinig’ zouden kosten, zoals deskundigheidsbevordering, een signaleringssystematiek, bewonersinitiatieven en samenwerken en afstemmen vragen in de praktijk véél meer tijd en budget dan soms gehoopt.

Alleen een Week, verder weinig

Een keer per jaar vindt de Week tegen eenzaamheid plaats. Dat is prachtig en een perfect instrument om lokaal iedereen bij het onderwerp te betrekken. Bijeenkomsten, activiteiten en publiciteit zorgen ervoor dat het onderwerp bij iedereen op het netvlies staat. Maar als het daar bij blijft…. dan wordt er niemand minder eenzaam. Want eenmalige aandacht voor het onderwerp is iets anders dan een samenhangend meerjarig programma, het hele jaar door en door alle betrokken partijen.

Praten en onderzoeken en weinig actie

Het onderwerp eenzaamheid raakt veel mensen en heeft veel aspecten, zoals individuele ervaringen, oorzaken, gevolgen en interventies. Daar kun je veel over praten en veel over onderzoeken. Dat is belangrijk, maar uiteindelijk gaat het ook over ‘daden’. Zoals ervoor zorgen dat organisaties daadwerkelijk maatwerk bieden in hun aanbod, ervoor zorgen dat eenzame mensen gesignaleerd worden en dat het brede aanbod goed bekend is. De balans tussen ‘praten’ en ‘actie’ is soms zoek.

Sympathieke initiatieven maar weinig volume

In elke gemeente zijn er interessante, sympathieke en mogelijk effectieve initiatieven die eenzaamheid voorkomen of tegengaan. Vaak krijgen die veel aandacht en/of middelen. Dat is heel mooi, maar soms wordt tegelijkertijd vergeten dat de aanpak van eenzaamheid ook ‘volume’ of ‘massa’ vraagt. Als zo’n 10% van de bevolking ernstig eenzaam is, dan gaat het in een gemeente van 100.000 inwoners om 10.000 mensen. Plus een veelvoud daarvan dat matig eenzaam is. Dan zetten één of enkele initiatieven die misschien 100 mensen bereiken uiteindelijk weinig zoden aan de dijk. En is er dus ook meer aandacht nodig om nog véél meer mensen te bereiken.

Herkent u deze valkuilen? Kent u nog andere? Laat het hieronder weten. Wie weet komen ze terug in een volgend bericht met nog meer valkuilen.

Informatie