“Kijk naar patronen in plaats van naar percentages”

Meten is weten: de aanpak van eenzaamheid begint met een adequate meting ervan. Door de coronacrisis is het echter moeilijker geworden om de effecten van interventies om eenzaamheid tegen te gaan goed in kaart te brengen. Lees over de inzichten van Linda Moonen, werkzaam bij het Centraal Bureau voor de Statistiek, in onze serie ‘wetenschappers aan het woord’.

Actuele inzichten in tijden van corona

Hieronder staan drie actuele inzichten van Linda Moonen.

1. Impact van interventies wordt onduidelijk

We zien een stijging in de cijfers over eenzaamheid, terwijl er juist acties zijn ingezet om eenzaamheid te verminderen. Deze acties, of interventies, zijn echter vaak al vóór de coronapandemie ingezet. De effecten ervan kunnen daardoor niet meer goed worden beoordeeld: de effecten van de interventies en de gevolgen van de coronacrisis kunnen namelijk niet uit elkaar worden gehaald.

2. Eenzaamheid is van iedereen

De focus ligt vaak op eenzaamheid onder ouderen. Deze crisis maakt eens te meer duidelijk dat dit niet de enige relevante doelgroep is. Ook jongeren kampen met eenzaamheid, of alleenstaande ouders en veel andere groepen. Dat was voor de coronacrisis al het geval, maar het is nu duidelijker geworden.

3. Mentaal welzijn is ook een onderdeel van gezondheid

Als het gaat om de gezondheid van mensen wordt in eerste instantie vaak gedacht aan de lichamelijke gezondheid. Het mentale welzijn is echter ook onderdeel van de gezondheid en dat staat door het aanhouden van de pandemie onder druk. Uit onderzoek is bekend dat zowel de lichamelijke als de mentale gezondheid samenhangen met gevoelens van bijvoorbeeld eenzaamheid en geluk. Beide aspecten zijn dus van belang.

Fundamentele inzichten

Hierna staan de zogenaamde ‘cornerstone inzichten’ van Linda Moonen. Het gaat om inzichten over eenzaamheid die zij in haar loopbaan heeft opgedaan en die naar haar idee belangrijk zijn voor de praktijk van wethouders, beleidsambtenaren of projectleiders bij de aanpak van eenzaamheid.

4. Kijk naar patronen in plaats van naar percentages

Wanneer gesproken wordt over eenzaamheid, ligt de focus vaak op het niveau van eenzaamheidsmetingen: een bepaald percentage van de bevolking is eenzaam. Er bestaan niveauverschillen tussen verschillende onderzoeken, die vaak (deels) te verklaren zijn vanuit verschillen in opzet tussen deze onderzoeken. Interessanter is het daarom om te kijken naar relatieve verschillen binnen deze onderzoeken: verschillen in eenzaamheid tussen bevolkingsgroepen of verschillen over de tijd. Het zijn juist die patronen die waardevolle inzichten kunnen opleveren.

5. Verschillende aanpakken nodig

Eenzaamheid is niet hetzelfde als alleen zijn. Het gaat bij eenzaamheid om meer dan sociale contacten alleen. Mensen kunnen ook eenzaam zijn omwille van het ontbreken van een emotionele band of doordat zij het gevoel hebben geen zinvolle bijdrage aan de maatschappij te hebben. Omdat de oorzaak zo verschilt, vragen verschillende vormen van eenzaamheid om een verschillende aanpak.

Herkent u de inzichten van Linda Moonen? Welke betekenis hebben ze voor uw praktijk? Laat uw reactie hieronder achter.

Informatie